De echte reden waarom tieners en twintigers een slechte huid krijgen en het zijn niet hun genen

Tieners en twintigers staan er om bekend dat ze moeten dealen met een slechte huid. Jeugdpuistjes worden ze ook wel genoemd. Acne, eczeem of zelfs ergere huidproblemen zoals psoriasis of rosacea. Is deze gevoeligheid erfelijk? Twee pubers met dezelfde genetische aanleg kunnen totaal andere huid hebben bij een verschillende leefstijl.

Je kunt grotere talgklieren, gevoeliger voor androgenen of een trage wondheling erven van je ouders, maar genen zijn slechts het script, omgeving en gedrag bepalen de uitvoering.

UV-licht, vooral UVB, speelt een fundamentele rol in de gezondheid van onze huid en ons immuunsysteem.

UVB-straling (tussen ongeveer 290 en 315 nm) is nodig om in de huid cholesterol om te zetten naar previtamine D3, dat vervolgens wordt omgezet in vitamine D3. In de lever en daarna in de nieren (of lokaal in andere weefsels zoals de huid) wordt dit geactiveerd tot 1,25-dihydroxyvitamine D3 [1,25(OH)₂D₃], de biologisch actieve vorm.

Deze actieve vorm werkt niet alleen op de calciumhuishouding, maar heeft krachtige ontstekingsremmende effecten en beïnvloedt immuuncellen zoals T-cellen, macrofagen en dendritische cellen. Een tekort aan zonlicht (en dus vitamine D) leidt tot een verschoven immuunbalans richting meer ontsteking.

Deze afbeelding laat zien hoe diep verschillende soorten licht in de huid doordringen, van ultraviolet (UV) tot infrarood (IR).

Er zijn drie belangrijke redenen waarom suppletie niet gelijkstaat aan zonlicht:

a. Tijd- en plaatsgebonden activatie

De zon activeert lokaal in de huid een reeks processen, waaronder de productie van 1,25(OH)₂D₃ direct in de huid zelf. Dit gebeurt autocrien en paracrien: de huidcellen maken het voor zichzelf en hun buren aan, wat directe immuun- en barrièrefuncties beïnvloedt. Een supplement daarentegen wordt vooral systemisch verwerkt, en afhankelijk van nierfunctie, levergezondheid en andere factoren wordt de omzetting elders geregeld.

Bij acne spelen lokale ontstekingsreacties in de talgklieren en haarfollikels een grote rol. Wanneer keratinocyten (huidcellen) zelf 1,25(OH)₂D₃ aanmaken onder invloed van UVB, kunnen ze ter plekke ontstekingsremmende stoffenaanmaken, zonder te wachten op systemische signalen via bloed of hormonen.

b. Geen natuurlijke feedbacklus

Zonlicht activeert niet alleen de productie, maar ook de feedbackmechanismen die zorgen voor een biologisch evenwicht. Bij UVB wordt overtollige productie van previtamine D3 vanzelf afgebroken naar inactieve vormen (lumisterol en tachysterol), wat voorkomt dat je jezelf ‘overdoseert’. Bij suppletie ontbreekt dit mechanisme waardoor je bij hoge doseringen het risico loopt op vitamine D-toxiciteit.

c. UVB triggert meer dan alleen vitamine D

UVB-licht is slechts een klein deel van het volledige zonnespectrum. Tegelijk met de aanmaak van vitamine D activeert zonlicht ook andere biologische routes, zoals:

Nitric oxide-afgifte voor verbrede bloedvaten (via UVA)

Melatonine-afbraak in de ochtend (via blauw licht en melanopsine)

Beta-endorfine productie (welzijnseffect)

Cathelicidine (antimicrobieel dat bacterien, virussen en schimmels kan doden) via lokale signalering.

Een supplement doet niets met deze routes. Het is dus een reductie van een natuurlijk proces tot één enkel molecuul.

Voorbeeld van een deelneemster uit een van onze IkiGuides trajecten, waaruit blijkt dat het effectief is om je licht omgeving aan te pakken:

Immuunregulatie via cathelicidine

De laatst genoemde voordeel cathelicidine, heb je wellicht nog nooit van gehoord (ik ook niet) is een zogenaamd antimicrobieel peptide (AMP): een klein eiwit dat bacteriën, virussen en schimmels direct kan doden. Maar het doet méér dan dat. Het reguleert ook ontstekingsreacties, bevordert wondgenezing en speelt een rol in de aansturing van immuuncellen.

De productie van cathelicidine in de huid wordt sterk beïnvloed door 1,25(OH)₂D₃. Onder invloed van UVB maakt de huid vitamine D aan, en dat leidt vervolgens tot meer cathelicidine. Dit verklaart waarom mensen met lage vitamine D-waarden vaak gevoeliger zijn voor huidinfecties en ontstekingsaandoeningen zoals rosacea, psoriasis en atopische dermatitis.

Een gezonde huidbarrière houdt pathogenen buiten en beschermt tegen uitdroging. UVB (mits goed gedoseerd) ondersteunt deze barrièrefunctie indirect door cathelicidine, maar ook doordat vitamine D de differentiatie van keratinocyten stimuleert. Dit zijn de cellen in de opperhuid die zorgen voor de opbouw van een stevige, beschermende huidlaag.

De afbeelding laat het proces van keratinocytdifferentiatie zien, iets wat door zonlicht beïnvloed wordt.

Tegelijkertijd helpt dit systeem bij het in stand houden van een gezonde microbiële balans op de huid, vergelijkbaar met de darmflora in onze darmen.

De auteurs onderzochten waarom mensen met rosacea meer ontsteking in de huid ervaren. De ontsteking bij rosacea lijkt niet zomaar het gevolg van een bacteriële infectie of oppervlakkige irritatie, maar eerder van een verstoord immuunsysteem. Het ondersteunt ook het gebruik van zonlicht in de juiste dosis, omdat vitamine D de expressie van cathelicidine beïnvloedt.

Zonlicht als trigger voor IL-6-productie in de huid

UV-straling (vooral UVB) kan IL-6 direct stimuleren in keratinocyten, de belangrijkste huidcellen van de epidermis. Dit gebeurt als reactie op milde UV-schade of gecontroleerde blootstelling, waarbij IL-6 een herstelreactie in gang zet.

IL-6 is essentieel voor het snelle herstel van de huid, na schade. Zonder IL-6 is het herstel veel trager. Een chronisch ontstoken huid, zoals bij acne, eczeem of rosacea zie je minder goed herstellen omdat de IL-6 respons verstoord of overprikkeld is.

Dit onderzoek laat zien dat interleukine-6 (IL-6), een ontstekingscytokine, niet alleen een rol speelt in immuunresponsen, maar ook cruciaal is voor het herstel van de huidbarrière na schade.

UVB straling zorgt ervoor dat IL-6 tijdelijk toeneemt. Deze toename is onderdeel van het adaptieve herstelmechanisme en leidt tot versterking van de huidbarriére. Ochtendzonlicht met UVB kan dus helpen om de huidbarrière voor te bereiden op latere blootstelling met hogere UV index.

Daarnaast laat de expressie van IL-6 ook weer een dag-nacht-ritme zien. Ochtendlicht helpt de huidklok synchroniseren, wat betekent dat herstelprocessen optimaal getimed kunnen worden. Het suggereert dus dat gecontroleerde zonblootstelling geen beschadiging veroorzaakt, maar eerder een natuurlijke 'training' en voorbereiding is voor een sterker en sneller reagerend huidimmuunsysteem.

Melanopsine: de lichtsensor van het biologische ritme

Melanopsine zit niet alleen in je ogen, maar óók in je huid. Vooral in keratinocyten en in bloedvaten vlak onder het huidoppervlak. Dat maakt de huid zelf gevoelig voor lichtsignalen, en dus ook kwetsbaar voor verkeerd licht. En dat is precies waar het tegenwoordig misgaat.

Dit onderzoek van Berson et al. uit 2002 is baanbrekend geweest omdat het een derde type lichtgevoelige cel in het oog ontdekte naast de bekende staafjes en kegeltjes met een compleet andere functie: het aansturen van je biologische klok. Dit onderzoek toont aan dat een specifieke groep retinale ganglioncellen direct verbinding maken met de suprachiasmatische kern (SCN), onze centrale biologische klok en dat ze een fotopigment bevatten genaamd; melanopsine.

Overdag is blauw licht normaal: het komt uit de zon en helpt je lichaam wakker te worden, je bloedvaten te verwijden, je hersenen alert te maken etc. Maar dit komt buiten altijd in combinatie met de rest van het lichtspectrum waaronder UV en infraroodlicht.

Wat gebeurt er als je bijna alleen maar wordt blootgesteld aan blauw (kunst) licht? Want ook als je achter een raam in de zon zit, zit je eigenlijk vooral in blauw licht. Het raam met bijv HR++ filtert een deel van het volledige spectrum waaronder infrarood.

Dan blijft melanopsine actief. En die activatie is niet neutraal. Melanopsine is gelinkt aan intracellulaire calciuminstroom, aan ontstekingsroutes en aan oxidatieve stress. Dat betekent: een kettingreactie van laaggradige ontsteking, slechter herstel en verhoogde schadegevoeligheid van je huid.

Gebruik van lichtgevende elektronische apparaten in de avonduren beïnvloedt de circadiane timing en slaaphomeostase op meetbare wijze. De blootstelling aan kortgolvig, blauwlicht-verrijkt spectrum (piek rond 452 nm) onderdrukt melatonine, vertraagt de biologische klok en verstoort de slaapkwaliteit. Deze verstoringen hebben directe gevolgen voor alertheid, gezondheid en cognitief functioneren de volgende ochtend.

Het is alsof je huid in de aan-stand blijft staan, terwijl ze ook moet herstellen via haar natuurlijk ritme.

Bij aandoeningen zoals Rosacea en eczeem speelt vaatverwijding, ontstekingsactiviteit en huidbarrière beschadigingeen centrale rol en melanopsine is bij alledrie betrokken.

Combineer dit met nnEMF (van draadloze apparaten, wifi en 5g) die calciumkanalen openzet en je hebt een huid die continu onder vuur ligt.

Bij Acne en eczeem heb je vaak ook sprake van microbioomverstoring en oxidatieve stress. Melanopsine activatie, vooral bij licht van schermen in de avond, kan het lokale immuunsysteem van de huid ontregelen.

En dan heb je ook nog huidveroudering, iets wat velen angstvallig willen voorkomen met poeders, zalfjes en cremes.

Melanopsine houdt de huid actief terwijl die in rust had moeten zijn. Nachtelijk herstel, inclusief de aanmaak van antioxidanten, collageen en melatonine in de huid zelf, komt daardoor niet goed op gang. En dan zie je versnelde collageenafbraak, oppervlakkige ontsteking die rimpelvorming aanjaagt en pigmentverschuivingen.

nnEMF: de stille stoorzender

Alsof blauw licht nog niet genoeg was, komt nnEMF daar nog bovenop. Wifi, telefoons, bluetooth en elektrische velden in je slaapkamer houden via een andere route het stresssysteem van je cellen aan. Niet via fotonen zoals bij licht, maar via spanningsafhankelijke calciumkanalen (VGCC’s). Die openen, calcium stroomt naar binnen, en het gevolg is hetzelfde: oxidatieve stress, celirritatie, verstoring van herstel.

De beschikbare literatuur ondersteunt de hypothese dat spanningsafhankelijke calciumkanalen (VGCC’s) de directe biologische doelwitten zijn van niet-thermische EMV-blootstelling.

Wanneer dit systeem dag na dag wordt overbelast, verandert de aard van je huid:

• Je barrière wordt dunner.

• Herstel vertraagt.

• Je huid wordt gevoeliger voor alles: kou, zon, verzorgingsproducten.

En de ergste paradox? De meeste mensen denken dat ze ‘gevoelige huid’ hebben of een genetische aanleg voor rosacea, terwijl hun huid gewoon chronisch uit sync is met dag-nacht-signalen.

Geen crème, geen supplement, geen gezichtsbehandeling herstelt dit fundamentele probleem. Want het probleem zit in verstoorde signaalverwerking van de huid zelf. De oplossing begint met:

• ochtendlicht op je huid en in je ogen,

• Zonlicht op je huid

• EMF vrije slaapkamer.

• Voorkomen dat je de hele dag in blauw (kunst) licht zit

Pas dan krijgt je huid weer het seintje: nu mag je herstellen. Nu mag je helen.

HUID MASTERCLASS

Heb jij nou last van huidaandoeningen of kun je maar geen rustige huid krijgen, ondanks al je pogingen in dieet of cosmetica?

Meld je dan nu aan voor de Huid Webinar van Mike & Lars. Aanmelden kan via deze link.