Over het verdwijnen van seizoensinformatie, melanine, en de vergeten rol van licht als primaire sturingskracht
Kijk naar een boom in een straat met een felle lantaarnpaal. Let op de bladeren. Wat je ziet: aan de kant waar het kunstlicht de boom raakt, blijven de bladeren groen, zelfs in de herfst. Ze weigeren los te laten.
En precies daar begint het verhaal.
Want wat bij een boom direct zichtbaar is — het verstoren van zijn natuurlijke ritme — speelt zich bij mensen op microniveau af. Onzichtbaar, maar met verwoestende consequenties.
Mens = natuur, dus ook lichtgestuurd
Er is een reden waarom dieren hun migratiepatronen verliezen, vleermuizen verdwalen, vogels hun slaapcyclus kwijtraken en bomen blijven hangen in zomermodus onder straatverlichting. De reden is simpel: licht = informatie.
En niet zomaar informatie. Licht is de dirigent van biologische tijd. Het stuurt:
• Hormooncycli
• Immuunrespons
• Celdeling
• Slaap-waakritme
• Metabolisme
Planten hebben chlorofyl. Dieren hebben melanine. Beide zijn pigmenten die licht omzetten in energie-instructies.Beiden reageren op het spectrum van het licht — en daarmee op het seizoen.
Kunstlicht blokkeert seizoensinformatie
Een boom die zijn bladeren niet loslaat in de herfst komt in de problemen. Want het loslaten van blad is geen esthetiek — het is energiebeheer. Minder oppervlak = minder verlies. Minder chlorofyl = minder oxidatieve schade.
Dat kunstlicht de boom in de war brengt, voelt intuïtief fout. Maar bij mensen — die onder precies datzelfde licht leven, slapen, eten, werken — ontbreekt het bewustzijn.
We herkennen de ontregeling niet. We voelen het als:
• Chronische vermoeidheid
• Hormonale disbalans
• Slechte slaap
• Gewichtstoename
• Mentale mist
Maar we koppelen het niet aan licht. Laat staan aan het ontbreken van natuurlijke seizoensritmes.
Melanine: je ingebouwde zonnepaneel
Mensen bezitten melanine. Niet als esthetische luxe, maar als biofysisch instrument. Melanine is een halfgeleidend, lichtgevoelig pigment dat elektromagnetische energie omzet in bruikbare bio-energie.
Het is je interne zonnepaneel. Geen metafoor — een feit.
Melanine:
• Absorbeert zonlicht
• Zet fotonen om in vrije elektronen
• Ondersteunt mitochondriale processen
• Werkt samen met zuurstof en water voor redoxbalans
• Speelt een rol in dopamine-, melatonine- en neurotransmitterhuishouding
In de zomer bouw je melanine op. Je laadt letterlijk op met lichtenergie.
Zomer = laden / Winter = verbranden
Een natuurlijk seizoenritme werkt als volgt:
• Zomer: zonlicht is overvloedig → melanine + vetopbouw → energieopslag
• Winter: zonlicht verdwijnt → pigment trekt naar binnen → vetverbranding + intern lichtgebruik
Het lichaam schakelt van externe naar interne lichtverwerking. Dit gebeurt onder andere in bruine vetcellen, waar opgeslagen vet (met gebufferde lichtenergie) wordt omgezet in warmte, ATP en informatie voor herstelprocessen.
Maar als je in de winter onder blauw kunstlicht leeft, simuleer je extern licht. Je lichaam denkt: “Er is nog zon.” Dus:
• Geen vetverbranding
• Geen diepe rust
• Geen melatonine
• Geen herstel
Net als de boom die zijn blad vasthoudt onder de lantaarn, houd jij energie vast die losgelaten moet worden.
Het seizoenseffect is zichtbaar aan je huid
Een mens in symbiose met de seizoenen verandert mee. De huid vertelt het verhaal. Zomer = pigmentatie. Winter = pigmentmigratie. Maar kijk om je heen: wie ziet er nog uit als wintermens in de winter?
We leven onder kunstlicht, met constante temperatuur, tegen seizoensinstructies in. En zo verliest het lichaam zijn signaal.
Wat gebeurt er met je melanine?
Wanneer er geen zonlicht is, migreert melanine naar binnen. Dit is geen versterving, maar strategische herverdeling. Je pigment verplaatst zich naar interne systemen om opgeslagen zomerlicht te helpen vrijmaken via mitochondriën.
Melanine = opslag
Mitochondrion = verbranding
Seizoen = timing
Zonder die timing — dus bij continue kunstlichtblootstelling — raak je de coördinatie kwijt. Dat is de eerste stap richting ziekte.
Kunstlicht als trigger van pigmentstoornissen?
De verstoring van pigmentmigratie door kunstlicht is een mogelijke oorzaak van:
• Hyperpigmentatie (melasma, ouderdomsvlekken)
• Hypopigmentatie (vitiligo)
• Neurodegeneratieve aandoeningen (zoals Parkinson)
Waarom? Omdat melanine méér is dan kleur. Het is informatiegeleider, elektronenbuffer, antioxidant, en regulator van mitochondriale efficiëntie.
Als je melanine niet goed functioneert, valt je energiemanagement uit elkaar. En daarmee de integriteit van je hele systeem.
De les van de boom
Een boom weet precies wat te doen. Verkleuren. Loslaten. Beschermen. Zolang het licht hem de juiste informatie geeft, blijft hij gezond.
Geef hem kunstlicht en hij faalt.
De mens is niet anders.
Maar met één verschil:
Wij kunnen kiezen.
Jouw cyclus in lijn met licht
Wil je overleven, dan is dat mogelijk.
Wil je floreren, dan is het noodzakelijk om:
• Je lichaam te laden met zonlicht in de zomer
• Energie op te slaan in vet en melanine
• Schaarste toe te staan in de winter
• Kunstlicht zoveel mogelijk te vermijden
• Pigment en ritme weer te synchroniseren met natuurlijke seizoensinformatie
Zo geef je je mitochondriën niet alleen brandstof, maar ook de juiste context om energie efficiënt en coherent te maken.
